Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở Việt Nam và trên thế giới. Nhận biết những dấu hiệu đột quỵ sớm sẽ giúp bạn kịp thời ngăn ngừa và xử lý đột quỵ kịp thời.

Nguyên nhân gây đột quỵ phổ biến

Đột quỵ là một tình trạng yếu kém cấp tính của não do thiếu máu dẫn đến tổn thương các tế bào não và chức năng não bộ. Có hai loại đột quỵ chính là đột quỵ do tắc mạch máu não (chiếm khoảng 80% số ca) và đột quỵ do vỡ mạch máu não (chiếm khoảng 20% số ca).

Nguyên nhân gây đột quỵ do tắc mạch máu não là bởi các bã nhờn, cặn bẩn hoặc khối u tắc nghẽn các động mạch dẫn máu đến não, làm giảm lượng máu lưu thông (gây thiếu máu não) và cung cấp oxy cho các tế bào não.

Nguyên nhân gây đột quỵ do vỡ mạch máu não là bởi áp lực máu cao, bệnh tim bẩm sinh, bệnh mạch máu hoặc dùng thuốc chống đông máu không kiểm soát, làm cho các mạch máu trong não bị vỡ và chảy máu vào vùng xung quanh.

Hai nguyên nhân chính gây đột quỵ là tắc mạch máu và vỡ mạch máu não

Một số yếu tố nguy cơ gây đột quỵ bao gồm:

Tuổi tác: nguy cơ đột quỵ tăng theo tuổi, đặc biệt ở người trên 65 tuổi.
Giới tính: nam giới có nguy cơ cao hơn nữ giới, nhưng nữ giới có tỷ lệ tử vong cao hơn nam giới.
Tiền sử gia đình: người có cha mẹ, anh chị em hoặc con cái đã mắc đột quỵ có nguy cơ cao hơn người không có tiền sử gia đình.
Bệnh lý mãn tính: như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh mạch vành, hội chứng chèn ép thoái hóa cổ, rối loạn chuyển hóa lipid hoặc bệnh thận mãn tính.
Hút thuốc lá: làm tăng áp lực máu, làm hẹp các mạch máu và làm tăng khả năng bị tắc mạch.
Sử dụng rượu bia: làm tăng áp lực máu và làm giảm khả năng đông máu.
Béo phì: làm tăng áp lực máu và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Thiếu vận động: làm giảm sự lưu thông của máu và oxy lên não.
Stress: làm tăng áp lực máu và gây ra các phản ứng viêm.

Dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ

Đột quỵ thường xảy ra đột ngột và không có dấu hiệu cảnh báo trước. Tuy nhiên, có một số triệu chứng có thể xuất hiện trước khi xảy ra cơn đột quỵ, như:

Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ sớm có thể chỉ thoáng qua và xuất hiện trong vài giây

Đau đầu nặng, đột ngột, không rõ nguyên nhân, thường kèm theo buồn nôn, nôn mửa hoặc chóng mặt.
Mất cảm giác hoặc tê liệt một phần hoặc toàn bộ một bên cơ thể, khuôn mặt hoặc chi.
Mất khả năng nói, hiểu lời nói hoặc nhận biết các vật xung quanh.
Mắt mờ, nhìn kép hoặc mất thị lực một bên hoặc cả hai bên mắt.
Khó thở, ngực đau hoặc tim đập nhanh bất thường.
Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc khó đi lại.

Người bị đột quỵ có thể xuất hiện một số dấu hiệu kể trên. Tuy nhiên, tùy thể trạng của mỗi người mà dấu hiệu đột quỵ có thể khác nhau.

Ngoài ra, một số người có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua với những triệu chứng giống như bị đột quỵ trong thời gian chỉ vài phút. Tuy chỉ là thoáng qua nhưng cơn thiếu máu não chính là dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ sắp xuất hiện có thể là trong vài ngày hoặc một tháng.

Những dấu hiệu đột quỵ có thể đến và qua đi rất nhanh nên mọi người thường coi nhẹ hoặc bỏ qua. Vậy nên, hãy lắng nghe cơ thể và đi kiểm tra sức khỏe càng sớm càng tốt. Thời gian “vàng” xử lý sơ cứu khi bị đột quỵ là 60 phút, mỗi giây mỗi phút trôi qua mức độ tổn thương đến hệ kinh sẽ càng nghiêm trọng hơn.

Đọc thêm: Làm gì khi biết Dấu hiệu đột quỵ trước 1 tuần

Người bệnh phải làm gì khi thấy có dấu hiệu đột quỵ?

Khi phát hiện có dấu hiệu đột quỵ, bạn nên làm theo các bước sau:

Khi bị đột quỵ cần gọi điện ngay cho nhân viên y tế và sơ cứu đúng cách

Thứ nhất, nếu các triệu chứng đột quỵ nhẹ như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mất thăng bằng, khó thở và vẫn trong tình trạng tỉnh táo, bạn cần phải bình tĩnh và gọi điện người thân.

Thứ hai, bạn nên nằm ngửa hoặc nghiêng về một bên, tùy thuộc vào vị trí của vùng não bị tổn thương. Nếu có khó thở, nên nâng cao đầu và vai để giúp hô hấp dễ dàng hơn. Nếu có nôn mửa, nên xoay đầu sang một bên để tránh bị hóc.

Thứ ba, bạn nên cố gắng giữ ấm và thoải mái. Nếu có đau đầu, nên uống thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen, nhưng tuyệt đối không nên uống thuốc chống đông máu như aspirin hay clopidogrel, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết não.

Nếu sau khi nghỉ ngơi và các triệu chứng nặng hơn hãy gọi cấp cứu và thông báo rõ triệu chứng của mình, nói rõ với nhân viên y tế nếu có tiền sử bị huyết áp cao, tiểu đường hoặc đang dùng thuốc chống đông máu để được hỗ trợ. Nếu sau khi nghỉ ngơi, thấy các dấu hiệu trở lại bình thường bạn cũng nên chủ động đi khám sớm để xác định thể trạng và nguyên nhân gây ra các dấu hiệu như đột quỵ kể trên.

Tin nổi bật

Hậu quả của đột quỵ

Đột quỵ có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Người bị đột quỵ có thể bị tàn tật về chức năng vận động, cảm giác, thị giác, ngôn ngữ và nhận thức, rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu, kích động hoặc thờ ơ.

Ngoài ra, các trường đột quỵ nhẹ cũng bị chứng rối loạn giấc ngủ, rối loạn sinh lý, suy giảm ham muốn tình dục, khó cương dương hoặc khô âm đạo, rối loạn tiết niệu gây tiểu nhiều lần không tự chủ.

Một số trường hợp có thể bị rối loạn miễn dịch gây nhiễm trùng phổi, niệu đạo hoặc da, thoái hóa khớp, viêm khớp,…

Do đó, bạn không nên thờ ơ với các dấu hiệu đột quỵ dù chỉ là thoáng qua. Bạn cũng nên chủ động phòng chống đột quỵ bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, chế độ nghỉ ngơi sinh hoạt, dùng thuốc để tránh tình trạng đáng tiếc xảy ra. Bổ sung hoạt huyết AZbrain để giúp máu não lưu thông, cải thiện tình trạng huyết khối, cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu là một trong những giải pháp giúp phòng chống đột quỵ từ sớm, khi các cơn đau đầu mới chớm xuất hiện.

Trên đây là những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ sớm và một số thông tin về nguyên nhân, cách xử lý khi bị đột quỵ hi vọng giúp bạn có nhận biết và phòng tránh hiệu quả, kịp thời.