Huyết áp là một chỉ số quan trọng của sức khỏe tim mạch. Chỉ số huyết áp cao hoặc thấp hơn mức bình thường có thể là biểu hiện của các bệnh lý nguy hiểm. Vậy huyết áp bao nhiêu là bình thường và ngoài đo chỉ số thì có cách nhận biết huyết áp cao hay thấp nào khác?

Huyết áp là gì?

Huyết áp là lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim co bóp và nới lỏng. Huyết áp được đo bằng hai chỉ số là: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương.

Huyết áp là chỉ số quan trọng phản ánh sức khỏe của con người

Huyết áp tâm thu: Là lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim co bóp để đẩy máu ra ngoài. Huyết áp tâm thu thường cao hơn huyết áp tâm trương và được ghi trước trong kết quả đo huyết áp. Ví dụ: 120/80 mmHg, trong đó 120 là huyết áp tâm thu.

Huyết áp tâm trương: Là lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim nới lỏng để hút máu vào. Huyết áp tâm trương thường thấp hơn huyết áp tâm thu và được ghi sau trong kết quả đo huyết áp. Ví dụ: 120/80 mmHg, trong đó 80 là huyết áp tâm trương.

Huyết áp người bình thường là bao nhiêu?

Theo Bộ Y tế Việt Nam, một người có mức huyết áp bình thường nếu chỉ số huyết áp đo được giao động trong mức: Huyết áp tâm thu dao động từ 90 -139 mmHg và huyết áp tâm trương dao động từ 60 – 89 mmHg. Đây là chỉ số huyết áp trung bình đối với người trưởng thành. Nếu huyết áp cao hơn hoặc thấp hơn khoảng này, bạn có thể gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến tim mạch, như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, mất trí nhớ…

Tuy nhiên, huyết áp cũng có thể dao động tùy theo tuổi tác, giới tính, hoạt động, cảm xúc và các yếu tố khác. Do đó, để xác định chính xác mức huyết áp của mình, bạn cần đo huyết áp nhiều lần trong ngày và trong nhiều ngày khác nhau.

Huyết áp bình thường theo độ tuổi

Huyết áp có thể biến đổi theo độ tuổi, giới tính, cân nặng, hoạt động thể chất, chế độ ăn uống, sử dụng thuốc… Nói chung, huyết áp có xu hướng tăng dần theo tuổi do sự cứng cấp của các mạch máu.

Chỉ số huyết áp phản ánh tình trạng sức khỏe tim mạch của bạn

Dưới đây là bảng tham khảo về chỉ số huyết áp bình thường theo từng độ tuổi khác nhau:

Độ tuổi	Chỉ số huyết áp trung bình	Chỉ số huyết áp tối đa
1-12 tháng tuổi	75/50 mmHg	100/70 mmHg
1-4 tuổi	80/50 mmHg	110/70 mm/Hg
3-5 tuổi	80/50 mmHg	110/70 mmHg
6-13 tuổi	85/55 mmHg	120/80 mmHg
13-15 tuổi	95/60 mmHg	140/90 mmHg
15-19 tuổi	117/77 mmHg	120/81 mmHg
20-24 tuổi	120/79 mmHg	132/83 mmHg
25-29 tuổi	121/80 mmHg	133/84 mmHg
30-34 tuổi	122/81 mmHg	134/85 mmHg
35-39 tuổi	123/82 mmHg	135/86 mmHg
40-44 tuổi	125/83 mmHg	137/87 mmHg
45-49 tuổi	127/84 mmHg	139/88 mmHg
50-54 tuổi	129/85 mmHg	142/89 mmHg
55-59 tuổi	131/86 mmHg	144/90 mmHg
60-64 tuổi	134/87 mmHg	147/91 mmHg

Cách nhận biết huyết áp cao hay thấp

Huyết áp cao và thấp thường có một số biểu hiện khá giống nhau là hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi,… Để phân biệt và nhận biết tình trạng huyết áp cao hay thấp bạn có thể thông qua 2 cách sau.

Nhận biết huyết áp cao hay thấp qua chỉ số

Để biết chính xác huyết áp của mình, bạn nên đo huyết áp thường xuyên bằng máy đo huyết áp tại nhà hoặc tại cơ sở y tế. Bạn nên đo huyết áp vào buổi sáng trước khi ăn uống hoặc uống thuốc, và vào buổi tối trước khi đi ngủ. Khi đo bạn nên ngồi thẳng, thư giãn, để cánh tay ở mức ngang tim, và đặt ống nghe vào mạch cánh tay.

Bảng đánh giá chỉ số huyết áp cao/thấp:

Độ tuổi	Huyết áp bình thường	Huyết áp cao	Huyết áp thấp
1- 18	< 120/80 mmHg	≥130/80 mmHg	≤ 90/60 mmHg
19 – 64	120/80 đến 129/84 mmHg	≥ 140/90 mmHg	≤ 90/60 mmHg
≥ 65	120/80 đến 139/89 mmHg	≥ 150/90 mmHg	≤ 90/60 mmHg

Nhận biết huyết áp cao hay thấp thông qua triệu chứng

Ngoài ra, bạn cũng có thể nhận biết huyết áp cao hay thấp qua các triệu chứng:

Người huyết áp cao thường có triệu chứng: Đau đầu chóng mặt, mệt mỏi, khó thở, đau ngực, nhịp tim nhanh, máu chảy cam, mất thăng bằng…
Người huyết áp thấp thường có triệu chứng: Hoa mắt chóng mặt, xây xẩm mặt mày khi đứng lên ngồi xuống, ngất xỉu, mệt mỏi, khó tập trung, da xanh xao, khô miệng, khát nước….

Cách để kiểm soát huyết áp, phòng ngừa bệnh huyết áp

Nếu phát hiện mình có chỉ số hoặc các triệu chứng thường gặp của huyết áp cao hoặc huyết áp thấp, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Bạn cũng nên tuân theo các nguyên tắc sau để kiểm soát tốt huyết áp của mình:

Huyết áp có thể được kiểm soát bằng chế độ ăn lành mạnh và thói quen sinh hoạt tốt

Ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, đường, chất béo, thực phẩm chế biến sẵn, nước ngọt. Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, hạt, đậu.
Tập thể dục thường xuyên: Chọn những bộ môn phù hợp với sức khỏe và thời gian của bạn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga… Tập ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày một tuần sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn.
Giảm cân: Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì, bạn nên giảm cân để giảm áp lực lên tim mạch và động mạch. Bạn nên giảm từ từ và duy trì cân nặng lý tưởng theo chỉ số khối cơ thể (BMI).
Hạn chế rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp và gây ra các vấn đề về tim mạch. Bạn nên giới hạn uống không quá một ly rượu hoặc hai lon bia mỗi ngày cho nam giới và một nửa lượng đó cho nữ giới.
Ngừng hút thuốc: Thuốc lá có chứa nicotine và các chất độc hại khác có thể làm tăng huyết áp và gây tổn thương động mạch. Bạn nên ngừng hút thuốc hoàn toàn hoặc ít nhất là tránh hút thuốc trước khi đo huyết áp.
Thư giãn và giảm stress: Căng thẳng và lo lắng có thể làm tăng huyết áp tạm thời hoặc kéo dài. Bạn nên tìm những cách thư giãn hiệu quả như nghe nhạc, thiền, đọc sách, làm vườn…

Chỉ số huyết áp phản ánh tình trạng sức khỏe của bạn, vì vậy, hãy theo dõi chỉ số này thường xuyên. Đặc biệt, với những người mắc bệnh huyết áp hoặc có người thân trong gia đình có tiền sử bệnh huyết áp, tim mạch. Tùy thuộc vào tình trạng là huyết áp cao hay huyết áp thấp mà các phương pháp điều trị sẽ khác nhau. Khi nghi ngờ mình bị huyết áp bạn nên đi khám ở các cơ sở uy tín để biết chính xác tình trạng của mình để có phương pháp điều trị kịp thời.

Tin nổi bật