Bài viết được chia sẻ bởi Dược sĩ Nguyễn Thu Trang, trên trang Y học Bản Địa.

Thạch xương bồ hay còn gọi là Hương xương bồ, Thủy kiếm thảo. Tên khoa học: Acorus gramineus Soland. Thuộc họ Ráy: Araceae.

Thạch xương bồ mọc khắp nơi ở miền Trung, miền Bắc nước ta, dùng làm thuốc và được ghi đầu tiên trong sách Bản kinh còn có tên Xương bồ, Cửu tiết xương bồ. Bộ phận dùng là thân rễ phơi khô.

Thạch xương bồ - Acorus gramineus Soland — *Thạch xương bồ – Acorus gramineus Soland*

Thành phần hóa học

Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam: Thạch xương bồ có chừng 0,5 – 0,8% tinh dầu, trong tinh dầu có chừng 86% asaron, một ít chất phenol và acid béo.

Theo sách Chinese herbal medicine: Thành phần chủ yếu của Thạch xương bồ có β -asaron, α – asaron, caryophyllene, ahumulene, sekishone.

α – Asarone có công thức phân tử C12H16O3 tên theo IUPAC 1,2,4-trimethoxy-5 – [(E) -prop-1-enyl] benzen.

α – Asarone là một thành phần hoạt chất chính của Thạch xương bồ được sử dụng trong Y học cổ truyền Trung Quốc. α – Asarone được dùng để điều trị bệnh động kinh, viêm phế quản, ho và hen suyễn; cho thấy hiệu quả trong điều trị bệnh hô hấp và rối loạn thần kinh trong thực nghiệm lâm sàng.

Tác dụng dược lý của các hoạt chất

Trong các nghiên cứu in vitro, α-asarone ức chế đáng kể sự sản xuất cytokine tiền viêm trong các tế bào vi mô sơ cấp nuôi cấy, làm suy yếu các phản ứng thần kinh kích thích Lipopolysaccharide. Một số báo cáo đã chỉ ra α-asarone có tác dụng chống viêm và làm giảm động kinh bằng cách điều chỉnh các thụ thể γ-aminobutyric acid (GABA).

α-Asaronol và Carbamazepine (CBZ) được đánh giá kiểm tra chống co giật trong cơ thể với ba mô hình động kinh tiêu chuẩn được sử dụng nhiều nhất, bao gồm co giật điện giật tối đa, tiêm dưới da Pentylenetetrazole (PTZ) và cơn co giật do Acid Mercaptopropionic (3-MP) ở chuột. Đánh giá an toàn thuốc, nhiễm độc thần kinh cấp tính được đánh giá bằng sàng lọc suy giảm vận động tối thiểu được xác định trong xét nghiệm y khoa, độc tính cấp tính được xác định ở chuột.

Mặc dù các cơ chế tác dụng chống động kinh và tác dụng có lợi cho các bệnh đường hô hấp đã được nghiên cứu nhưng các cơ sở dược lý của những tác dụng này cần phải được làm sáng tỏ thêm. α-Asaronol cần được nghiên cứu sâu hơn trong việc tìm kiếm thuốc chống co giật an toàn và hiệu quả; có tác dụng bảo vệ thần kinh cũng như độc tính thấp.

Nguồn: Yhocbandia.vn