Rối loạn tiền đình trung ương là gì? Nguy hiểm không, nguyên nhân và triệu chứng có khác?

Rối loạn tiền đình là một bệnh lý thường gặp nhưng rối loạn tiền đình trung ương thì vẫn là một tên gọi xa lạ bởi đây là bệnh lý hiếm gặp. Tuy nhiên, rối loạn tiền đình trung ương gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm hơn so với những cơn rối loạn tiền đình bình thường. Cùng tìm hiểu về chứng rối loạn tiền đình trung ương và cách phòng tránh.

Rối loạn tiền đình trung ương là gì?

Rối loạn tiền đình được chia làm hai loại rối loạn tiền đình ngoại biên và rối loạn tiền đình trung ương. Trong hai loại này rối loạn tiền đình trung ương được đánh giá là hiện tượng hiếm gặp và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt của người bệnh. Theo các chuyên gia y tế, rối loạn tiền đình trung ương là do phần thân não bị tổn thương, khiến việc giữ thăng bằng trở lên khó khăn, khiến người bệnh mất dần khả năng lao động.

Loại bệnh này chỉ chiếm 5-10% so với bệnh rối loạn tiền đình ngoại biên nhưng lại để lại những biến chứng nặng nề khó điều trị. Người bệnh sẽ kém tập trung, mất phương hướng và người luôn mệt mỏi, chính vì vậy chất lượng cuộc sống của người bệnh bị giảm. Hơn nữa, người bệnh có thể gặp các tai nạn không mong muốn.

Triệu chứng của rối loạn tiền đình trung ương

Các triệu chứng rối loạn tiền đình trung ương cũng khá giống với rối loạn tiền đình ngoại biên, nhưng vì xuất phát từ những tổn thương phần thân não, nên có một vài triệu chứng đặc thù hơn. Cụ thể, các dấu hiệu nhận biết của bệnh khá rõ ràng với các vấn đề liên quan đến nhãn cầu của người bệnh.

Những cơn chóng mặt, buồn nôn

Một trong những biểu hiện thường gặp phổ biến ở những người bị tiền đình là những cơn chóng mặt, buồn nôn liên tiếp khiến người bệnh khó chịu và mệt mỏi. Ngay cả khi nằm xuống và nhắm mắt những cơn chóng mặt cũng không biến mất, thậm chí chúng càng dồn dập hơn. Thường với những cơn chóng mặt của chứng rối loạn tiền đình trung ương sẽ không tự biến mất, mà cần đến sự can thiệp y tế.

Khi những cơn chóng mặt không hồi kết, người bệnh sẽ cảm thấy buồn nôn và nôn không khác gì say xe nhưng cấp độ cao và liên tục hơn. Với nhiều bệnh nhân nặng, tình trạng buồn nôn và nôn kéo dài có thể gây mất nước, và cần bù điện giải ngay sau đó. Nhiều người sẽ có cảm giác như trời đất quay cuồng, và không thể đứng vững. Đây thực sự là một triệu chứng gây cản trở lớn tới cuộc sống của người bệnh.

Cơ thể mất thăng bằng, đi lại khó khăn

Người bệnh khi bị rối loạn tiền đình sẽ gặp những cơn choáng váng. Việc giữ thăng bằng trở lên khó khăn, họ sẽ cảm giác như đầu mình không thể nào thẳng, và việc đi thẳng cũng trở thành một nhiệm vụ bất khả thi. Vì vậy, gặp triệu chứng này bạn sẽ thấy người bệnh đi lại khó khăn, hoặc đi lệch sang một bên thay vì đi thẳng, thậm chí nhiều người bệnh còn bị té ngã và bị thương.

Hoa mắt, thị lực giảm dần

Khi mắc chứng rối loạn tiền đình trung ương, người bệnh sẽ có cảm giác như thị lực của mình đang giảm dần hoặc bỗng nhiên không còn nhìn thấy gì nữa. Ở nhiều người bệnh, họ cảm giác như không còn nhìn thấy gì nữa ngoài một màu đen bao trùm hoặc có thể tầm nhìn bị giới hạn, các vật xung quanh nhòe dần không rõ nét.

Đây không phải là triệu chứng hiếm gặp, thường nó sẽ đến rất nhanh và hết cũng nhanh, nhưng với những bệnh nhân ở thể nặng hoặc chưa được điều trị, người bệnh sẽ luôn có cảm giác nhìn một thành hai, hoặc mờ ảo rất khó nhìn và xác nhận những vật xung quanh.

Nguyên nhân của hiện tượng rối loạn tiền đình trung ương

Về bản chất của chứng rối loạn tiền đình là do vùng thân não bị tổn thương gây ra, nên tất cả những nguyên nhân có thể làm vùng này bị tổn thương đều là tác nhân gây ra chứng bệnh này.

Hiện tượng thiếu máu não

Một trong những nguyên nhân phổ biến và chính gây ra những cơn rối loạn tiền đình trung ương kéo dài chính là do thiếu máu não. Khi các mạch máu không cung cấp đủ lượng máu cần thiết cho não bộ, sau một thời gian não sẽ rơi vào trạng thái “thiếu hụt chất” và rất dễ bị tổn thương. Các dây thần kinh sẽ hoạt động yếu dần đi, hoặc có một vài vùng sẽ không còn hoạt động dẫn tới tình trạng rối loạn tiền đình nhẹ.

Hơn nữa, việc thiếu máu não còn có thể gây ra hiện tượng xơ vữa động mạch, tắc mạch hay đứt mạch nguy hiểm. Nếu hiện tượng thiếu máu não không được phát hiện, và xử lý sớm thì bệnh rối loạn tiền đình sẽ càng phức tạp và các triệu chứng của bệnh cũng vì thế mà tăng lên vì cấp độ.  

Thoái hóa đốt sống cổ

Chúng ta đều biết rằng các đốt sống cổ không những có công dụng nâng đỡ cho quá trình vận động của cả cơ thể mà còn giúp bảo vệ các mạch máu tới não bộ. Khi các đốt sống cổ bị thoái hóa, vô tình các điểm này sẽ đè vào dây thần kinh và mạch máu, gây ra hiện tượng tắc nghẽn. Lâu dài sẽ khiến não bộ rơi vào trạng thái thiếu máu và đương nhiên khu vực tiền đình sẽ bị ảnh hưởng và gây ra bệnh lý.

Huyết áp thấp

Chắc chắn không thể bỏ qua huyết áp thấp trong danh sách các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng rối loạn tiền đình trung ương. Lượng máu không có đủ để nuôi dưỡng hệ thần kinh, cùng với chất lượng máu kém, khiến tình trạng tiền đình ngày càng trở nặng. Vì vậy, khi bị tụt huyết áp người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy chóng mặt, buồn nôn hoặc ngất đi do máu bị ngưng trệ, không cung cấp tới não bộ.

Phương hướng điều trị rối loạn tiền đình trung ương

Hiện nay phương pháp điều trị chính của chứng rối loạn tiền đình trung ương là đều tập trung vào giải quyết các triệu chứng của bệnh bằng phương pháp tây y. Hiện nay đây vẫn được đánh giá là phương pháp hiệu quả nhất. Tuy nhiên, gần đây khi nền y học cổ truyền bắt đầu khởi sắc trở lại, đã có nhiều bài thuốc quý của cha ông được ghi chép và áp dụng vào chữa căn bệnh này.

Áp dụng y học hiện đại

Phương pháp phổ biến và hiệu quả nhanh thường được dùng hiện nay để chữa trị cho chứng rối loạn tiền đình trung ương chính là sử dụng thuốc tây. Với phương pháp này người bệnh sẽ cảm nhận ngay được sự chuyển đổi của bệnh, nhưng sẽ không thể chữa khỏi mà chỉ tập trung vào triệu chứng. Do vậy, bác sĩ thường kê các loại thuốc ứng chế tùy thuộc vào những dấu hiệu bệnh lý mà người bệnh gặp phải như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn.

Với những trường hợp bệnh nhân nôn nhiều, bác sĩ có thể kê thêm các loại thuốc điện giải hoặc tiêm truyền khi cần thiết để người bệnh nhanh chóng lấy lại được sự cân bằng. Ngoài ra, một số loại thuốc an thần cũng được bác sĩ kê vào phác đồ điều trị bệnh lý này nếu như bệnh nhân không thể ngủ được do chóng mặt, quay cuồng…

Sử dụng y học cổ truyền

Mặc dù y học hiện đại xử lý triệu chứng của bệnh rối loạn tiền đình trung ương rất nhanh chóng, nhưng lại không dứt điểm. Hầu hết các bệnh nhân sẽ tái lại, và sức khỏe, tuổi tác càng lớn thì tình trạng bệnh ngày càng tồi tệ. Các bệnh nhân có thể phải nằm viện cả tháng trời mà các dấu hiệu chóng mặt vẫn không dứt. Hơn nữa, sử dụng các loại thuốc tây y luôn là “con dao hai lưỡi” với tất cả các bệnh nhân.

Chính vì lẽ đó, phương pháp y học cổ truyền đã và đang được áp dụng nhằm ức chế và giải quyết bệnh lý rối loạn tiền đình này một cách hiệu quả. Rối loạn tiền đình theo y học cổ truyền bản chất là do khí huyết kém lưu thông hay nói cách khác là máu không đủ dẫn tới bệnh ngày càng nặng với các cách thể hiện khác nhau.

Do đó, chỉ cần xử lý được bản chất vấn đề, bệnh sẽ tự động thuyên giảm mà không cần phải chữa trị nhiều. Cụ thể hơn nữa, ta có thể hiểu rằng các vấn đề  về mạch máu bao gồm máu bị ách tắc do máu đông, tiểu cầu…, chất lượng máu xấu hàm lượng dưỡng chất không cao và cuối cùng là thành mạch không đủ khỏe để máu có thể vận chuyển nhanh tới để nuôi tế bào.

Hiểu được gốc rễ của vấn đề, các bác sĩ đông y sẽ sử dụng các vị thuốc quý của dân tộc để giải quyết các vấn đề này. Trong dược điển Việt Nam đã đề cập rất nhiều loại thuốc quý với công dụng hiệu quả mà chúng ta thường bỏ quên và cho rằng nó quá khó để sử dụng trong cuộc sống hiện nay. Đơn cử như bưởi bung có tác dụng rất tốt trong việc thúc đẩy cơ thể sản sinh máu mới, cũng như trực tiếp bổ sung sắt sinh học, giúp máu luôn dồi dào dưỡng chất và tươi mới.

Kê huyết đằng, đan sâm có công dụng “phá hủy” rất mạnh khi được hấp thụ vào cơ thể sẽ nhanh chóng tác động đến những vị trí ách tắc trong mạch máu, và giải quyết sạch sẽ, giúp đường vận chuyển được thông thoáng. Hay đinh lăng, mật ong, can khương có tác dụng tốt trong việc bảo vệ thành mạch, giúp mạch khỏe không sợ “đứt hay vỡ” trong quá trình vận chuyển máu.

Những vị thuốc này khi kết hợp với nhau sẽ không khác gì “kiềng ba chân” vững chắc giúp giải quyết tận cùng của vấn đề rối loạn tiền đình. Tuy công dụng là thế nhưng điểm trừ của loại thuốc điều trị rối loạn tiền đình này chính là tác dụng không nhanh mà cần “mưa dầm thấm lâu”.

Phòng ngừa chứng rối loạn tiền đình trung ương

Mặc dù rối loạn tiền đình trung ương là một bệnh lý liên quan đến tổn thương một phần thuộc não bộ nhưng vẫn có thể phòng tránh và hạn chế tình trạng này xảy ra.

Đảm bảo uống đủ 2 lít nước mỗi ngày: cơ thể chúng ta 70% là nước, chúng ta có thể nhịn ăn nhưng nhịn uống thì không. Mỗi ngày hãy đảm bảo cơ thể được cung cấp lượng nước đủ theo yêu cầu. Việc cơ thể được bổ sung nước thường xuyên sẽ giúp bạn có một sức khỏe tốt cũng như hạn chế được các triệu chứng của rối loạn tiền đình trung ương.

Cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể: Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, phù hợp với lứa tuổi và sức khỏe, sẽ giúp bạn tăng cường đề kháng cũng như khả năng chống chọi bệnh tật cũng tốt hơn rất nhiều. Hơn nữa, việc cung cấp đủ dinh dưỡng giúp máu luôn dồi dào dưỡng chất để nuôi dưỡng não bộ.

Tập luyện thể dục thể thao, đặc biệt là những bài tập cổ vai gáy: Với những người có tiền sử với bệnh rối loạn tiền đình thì việc tập thể dục là một điều rất quan trọng. Bạn nên chú trọng với các bài tập chuyên sâu vào phần vai gáy, giúp máu huyết lưu thông tốt hơn ở phần này, và hạn chế tắc nghẽn cũng như ứ máu đông gây ra bệnh.

Hạn chế làm việc quá sức, căng thẳng: Khi các tế bào thần kinh luôn trong trạng thái hoạt động quá mức, và không được nghỉ ngơi chắc chắn sẽ dẫn đến rất nhiều bệnh về não bộ, trong đó có rối loạn tiền đình. Hãy phân phối thời gian hợp lý, cho cơ thể thời gian được nghỉ ngơi trước khi bắt đầu làm việc, để não bộ có thời gian thư giãn và tái tạo năng lượng.

Rối loạn tiền đình trung ương là một bệnh lý hiếm gặp với những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, bệnh có thể chữa trị và phòng ngừa nếu như bạn nhận biết sớm bệnh lý của mình. Hãy tới cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe.