Chuyện gì xảy ra khi run tay, run chân? 

Bài viết được chia sẻ bởi Tiến sĩ. Bác sĩ CC Ngô Quang Trúc chuyên khoa Tâm thần – Thần kinh, trên trang Y học Bản Địa. 

Run tay, run chân là triệu chứng thường khơi dậy cho mỗi chúng ta tâm trạng lo lắng đặc biệt. Không có gì đáng ngạc nhiên, bởi nó xuất hiện có thể chỉ là dấu hiệu tâm lý (như chú ý quá mức, xúc cảm quá mức, lo lắng quá mức…), nhưng cũng có thể báo hiệu những sự cố nghiêm trọng với sức khỏe, trong đó có thể là đã mắc các bệnh nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng như tai biến não, nhồi máu cơ tim và u não…

Trong trường hợp bất ngờ bị run tay, run chân thậm chí lời khuyên của bác sỹ cũng rất khác nhau. Người này bác sỹ có tìm thấy lý do, và lập tức gọi xe cấp cứu (vì phát hiện đã mắc bệnh nặng), người khác bác sỹ lại đưa ra một lời khuyên: Hãy xem lại bữa ăn hàng ngày (chỉ là rối loạn cơ năng do thiếu khoáng chất).

Vì sao có sự khác biệt?

Có thể khó tin, song không hiếm trường hợp cả hai lời khuyên đều có lý. Bởi thực tế phụ thuộc rất nhiều vào bối cảnh dẫn đến tình trạng run tay, run chân, cũng như các triệu chứng khác đi kèm.

Nếu hoảng hốt sợ rằng, có chuyện chẳng lành xảy ra với bản thân, đối tượng có thể bấm máy điện thoại gọi xe cấp cứu, nhất là khi lo sợ thái quá cũng là dấu hiệu sự cố sức khỏe.

Bác sỹ khám bệnh sẽ đánh giá tình trạng của bệnh nhân. Sẽ không điều xe cấp cứu – nếu thực sự chưa có nhu cầu như vậy, thay vào đó bác sỹ sẽ phỏng vấn một vài câu hỏi và dựa vào thông tin có được, sẽ chỉ dẫn, cần chú ý những gì và cần sự trợ giúp ở đâu.

Vì bản thân hiện tượng run tay, run chân có thể do hậu quả của nhiều yếu tố: Từ những nguyên nhân bình thường nhất, đến những nguyên nhân nghiêm trọng. Trong trường hợp thực sự nghiêm trọng các thầy thuốc thấy gần như run không bao giờ xuất hiện đơn độc, thậm chí nếu ban đầu xảy ra như vậy, song dấu hiệu này sẽ nhanh chóng kết nối với các triệu chứng khác để tạo thành hội chứng của một bệnh nào đó. Vì vậy, run tay chân có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau, đặc biệt là các bệnh về thần kinh và tâm thần.

Đa số những người bị run tay, run chân sẽ không còn chần chừ với quyết định có nên đi khám bác sỹ hay chưa? Mà nhanh chóng sẽ đi tìm kiếm sự hỗ trợ của bác sỹ – một khi không thể kiểm soát được bản thân họ, thí dụ xuất hiện các dấu hiệu: “Miệng nôn, trôn tháo”, không thể đi lại bình thường hoặc tê liệt dần một phần cơ thể, cảm giác loạng choạng mất phương hướng (chóng mặt), nói ngọng hoặc tình trạng nhức đầu mà “từ trước đến nay chưa từng thấy”… Bởi những triệu chứng như thế có thể là là tín hiệu thông báo tình trạng có thể là đã bị bệnh, tai biến mạch máu não, u não hoặc hội chứng Guillain Barre. Cũng có thể là biến chứng của bệnh lây nhiễm như bệnh cúm hoặc viêm gan virus B…

Yên tâm: “Chỉ” run tay, run chân

Nếu ngồi lâu trên máy vi tính, ở tư thế không được thoải mái, sẽ không có gì ngạc nhiên khi bỗng thấy xuất hiện dấu hiệu run tay hoặc run chân. Cũng có thể xuất hiện tình trạng run cơ, giật cơ, kèm theo rối loạn cảm giác chủ quan với biểu hiện “kiến bò” đặc trưng. Trong tình huống cho dù khó chịu như vậy, việc thay đổi tư thế thường nhanh chóng “hóa giải” vấn đề run này.

Tương tự, thường cũng không có gì lo lắng, nếu tình trạng run tay, run chân xuất hiện lúc sáng sớm. Nếu những người bị như vậy: Hãy nhớ lại, bản thân họ đã ngủ đúng tư thế chưa ? Hay có thể đã lỡ ngủ quên “gối trên cánh tay của mình” ? Sẽ không có gì ngạc nhiên, tay run vì đã ngủ như vậy.

Có thể vì thực đơn…

Không hiếm trường hợp run tay, run chân vì cơ thể thiếu hụt vitamin và một số thành phần các chất  khoáng. Thủ phạm gây run tay chân thường là vitamin B6, đôi lúc cũng do thiếu Magie hoặc Canxi… Tuy nhiên khi ấy thường run cơ đi kèm dấu hiệu “chuột rút” gây đau chân nhiều hơn, thậm chí đau có thể làm “bệnh nhân” tỉnh ngủ (hiện tượng nhiều phụ nữ vẫn thấy trong thời gian mang thai).

Liệu có thể khắc phục tình trạng này – một khi bổ xung vào thực đơn cá, thịt nạc, các sản phẩm chế biến từ sữa, chuối, lạc, vừng…? Có thể, cho dù không nhất thiết. Các nhà nghiên cứu thấy như vậy.

Thực đơn hợp lý, phong phú, chắc chắn có lợi cho sức khỏe, những nguyên nhân thiếu hụt rất khác nhau. Đôi lúc trong vấn đề là sự cố trong hấp thu của cơ thể và khi ấy cần sự trợ giúp của bác sỹ để giải quyết rắc rối này.

Với khá nhiều trường hợp thiếu hụt này cũng cần được bổ xung bằng nguồn thực phẩm chức năng, không nhất thiết là phải sử dụng thuốc. 

Về mặt lý thuyết, tất cả mọi người đều có thể tự mình chữa trị bằng các tổ hợp vitamin – khoáng chất. Tuy nhiên phải nhớ không vượt quá thời gian và liều sử dụng đã định trong tờ rơi đính kèm theo mỗi sản phẩm. Nếu tình hình không được cải thiện, cần đến “gõ cửa” bác sỹ.

Và có thể vì ở cột sống?

Chỉ một lần bị run tay, run chân thoáng qua, không có triệu chứng bổ xung, chắc chắn không đòi hỏi chẩn đoán tiếp theo. Tuy nhiên, cần tìm nguyên nhân nếu sự cố run lặp lại. Bởi có thể là những rắc rối ở cột sống. Run tay thường chứng tỏ những sự cố với đoạn đốt sống cổ, còn run chân: Đoạn cột sống ở thắt lưng.

Thường dựa vào kết quả chụp X quang bác sỹ đã có thể kết luận, những biến dạng trong khu vực cột sống có đòi phục hồi chức năng, hoặc phải chữa trị nào khác.

Nhưng các thầy thuốc có lời khuyên: Thậm chí cột sống về cơ bản bình thường, khỏe mạnh vẫn có thể dẫn đến tình trạng run tay và run chân.

Hãy nghĩ đến bác sỹ chuyên khoa thần kinh

Một khi có điều kiện để tham khảo ý kiến của bác sỹ thần kinh nhất thiết phải tận dụng. Lý do có rất nhiều bệnh thần kinh có biểu hiện qua triệu chứng run tay, run chân. Run tay đôi lúc xuất hiện khi đau nửa đầu, dẫu sự thật khi đó bệnh nhân có thể run phần mặt nhiều hơn ở tay chân. Run tay và run chân cũng có thể là triệu chứng của bệnh động kinh. Không hiếm trường hợp run tay chân là hậu quả của chấn thương vào đầu, u não, viêm màng não…

Nguồn: TS.BS Cao cấp Ngô Quang Trúc/ Yhocbandia.vn