Tưởng chỉ là loại cây dại, vô thưởng, vô phạt nhưng mới đây, thạch tùng thân gập – 1 cây thuốc vô cùng quý, hiếm đã được tìm thấy tại Việt Nam. Loại cây này là 1 trong số ít những thảo dược tự nhiên tại Việt Nam có công dụng điều trị bệnh Alzheimer hay còn gọi là suy giảm trí nhớ, mất trí nhớ. Vậy tại sao loại dược liệu này lại quý hiếm đến thế? Công dụng, hiệu quả trong việc điều trị bệnh về trí nhớ như thế nào? Những thông tin dưới đây sẽ cho bạn câu trả lời chính xác nhất.

Nhận biết về cây thạch tùng thân gập

Thạch tùng thân gập là loại cây còn khá mới lạ với nhiều người, kể cả những người nghiên cứu về các bài thuốc Đông y hoặc dược liệu tự nhiên. Loại cây này còn có những tên gọi khác là cây thông đất hoặc thạch tùng răng cưa, cây chân sói, cây râu rồng,…

Đặc điểm nhận dạng

Thạch tùng thân gập có tên khoa học là Lycopodiaceae, thuộc họ Thạch tùng – một trong những loài thực vật nguyên thủy lâu đời nhất. Cây có hình dáng tương đối giống cây thông nhưng không thuộc họ cây thông, lại mọc ở dưới đất nên thường được gọi bằng cái tên quen thuộc hơn là cây thông đất. Khi còn nhỏ, cây mọc bò ngang và sẽ thẳng đứng dần sau khi đã lớn, cứng cáp hơn.

Cây cao khoảng 20-50cm, phân thành nhiều nhánh, lá hình dải nhọn, mọc sát nhau. Điểm đặc biệt là loại cây này là không có hoa, cũng không có hạt, chúng sinh sản bằng các bào tử tạo ra ở nách lá và bào tử này sẽ được phát tán nhờ gió và nước. Lá bào tử cũng giống lá thật, nhưng ngắn hơn, nhọn, thẳng và phần gốc hơi phình ra.

*Thạch tùng thân gập rất quý hiếm tại Việt Nam*

Môi trường phát triển

Cây thạch tùng thân gập phân bố ở những khu vực nhiệt đới, có khí hậu ẩm, mưa nhiều. Ngoài mọc dưới đất, loại cây này cũng thường mọc ở thân các cây gỗ lớn, trên bề mặt đá hoặc dưới đất mùn những tán rừng ẩm ướt. Cây chịu được hạn, chịu được nóng tốt ở các độ cao khác nhau.

Thông đất thường phân bố ở các cánh rừng nhiệt đới (Có khí hậu ẩm, mưa nhiều), cây thường mọc ở đất hoặc thậm chí chúng còn mọc ở thân các cây gỗ lớn lâu năm trong rừng. Tại Việt Nam, loại cây này được phát hiện nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc, tại những vùng cao nguyên núi đá như Điện Biên, Tuyên Quang, Cao Bằng, Hà Giang,… Ngoài ra, cây được tìm thấy nhiều ở Trung Quốc và các nước nhiệt đới.

Thu hoạch

Thời điểm thu hoạch thích hợp nhất: Cuối mùa hè, đầu mùa thu.
Bộ phận sử dụng được: Toàn bộ cây. Sau khi hái về rửa sạch, phơi khô để dùng dần.
Bảo quản ở những nơi khô ráo, sạch sẽ, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời.

Mức độ quý hiếm

Thạch tùng thân gập được bác sỹ Hoàng Sầm – Viện trưởng Viện Y học bản địa Việt Nam phát hiện lần đầu tiên tại cao nguyên đá Đồng Văn của tỉnh Hà Giang. Trước khi được tìm thấy, dữ liệu về loại dược liệu này khá ít, hầu hết chỉ có trên sách vở.

*Mẫu cây thạch tùng thân gập được bác sỹ Hoàng Sầm phát hiện tại Hà Giang*

Sở dĩ cây thông đất được đánh giá là dược liệu quý hiếm là bởi 3 lý do:

Cây thông đất có tác dụng rất lớn trong việc điều trị bệnh suy giảm trí nhớ, teo não. Và tại Việt Nam, mặc dù có nguồn dược liệu tự nhiên rất đa dạng, phong phú nhưng lại có rất ít những loại mang công dụng đặc trị chứng bệnh này.
Khả năng sinh sôi, phát triển của cây thông đất rất chậm do đặc tính sinh sản là cơ chế bào tử – cơ chế phát triển nguyên thủy.
Hiện tại chúng ta vẫn đang khai thác hoàn toàn dựa vào tự nhiên nên hoàn toàn có nguy cơ cạn kiệt nguồn dược liệu này.

Công dụng của cây thạch tùng thân gập

Vào năm 1948, các nhà khoa học Trung Quốc đã nghiên cứu và phát hiện ra, trong cây thạch tùng thân gập có chứa hoạt chất chính là Huperzine A. Chất này có tác dụng chính là ức chế men cholinesterase (loại men rất quan trọng trong máu, thúc đẩy quá trình phản ứng để các tế bào thần kinh từ trạng thái nghỉ sang trạng thái hoạt động). Nhờ đó sẽ giúp khả năng dẫn truyền của hệ thần kinh trung ương tốt hơn, ngăn chặn và điều trị chứng suy giảm trí nhớ, teo não, thoái hóa não khi về già, bệnh Alzheimer và các bệnh có liên quan đến việc tổn thương tế bào thần kinh não bộ.

Cùng với đó, tại Đại học Khoa học Y tế Nam California, Hoa Kỳ cũng đã nghiên cứu kỹ lưỡng về loại cây này và cho biết, khả năng điều trị bệnh Alzheimer của cây thông đất rất cao, thậm chí còn cao hơn cả loại thuốc đang được sử dụng rộng rãi tại Mỹ.

*Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra cây thông đất rất phù hợp cho những người lớn tuổi mắc các bệnh về trí nhớ*

Từ những thông tin trên có thể đúc kết lại, cây thạch tùng thân gập có 3 tác dụng chính, nổi bật và hay được sử dụng nhất:

Tăng khả năng dẫn truyền của hệ thần kinh trung ương
Phòng và điều trị bệnh teo não, Alzheimer.
Phục hồi trí nhớ, điều trị suy giảm trí nhớ ở những người cao tuổi.

Ngoài ra, trong Đông y, cây thạch tùng thân gập còn có thể sử dụng để chữa mất ngủ, giúp an thần, đau nhức xương khớp, chữa ho, các bệnh ngoài da như mụn nhọt, mẩn ngứa, viêm gan cấp tính,….

Ứng dụng thực tế của cây thạch tùng thân gập

Sau khi được phát hiện lần đầu tại Việt Nam bởi bác sỹ Hoàng Sầm, cho đến nay, ông cũng là người đi đầu trong việc khai thác, nghiên cứu rộng rãi cây thạch tùng thân gập với mục đích chính là điều trị các bệnh về tổn thương não, rối loạn trí nhớ, đặc biệt là Alzheimer. Bác sỹ Hoàng Sầm đã trực tiếp thử nghiệm, kết hợp để tạo thành các bài thuốc và chữa trị thành công cho nhiều bệnh nhân bị Alzheimer. Hiện tại, bác sỹ Hoàng Sầm vẫn đang tiếp tục cải tiến về công thức, nâng cấp sản phẩm để mang đến phương thuốc chất lượng nhất cho bệnh nhân.

*Bác sỹ Hoàng Sầm đã nghiên cứu và chữa khỏi thành công cho nhiều người bị Alzheimer từ dược liệu thạch tùng thân gập*

Trên đây là những thông tin tham khảo về dược liệu thạch tùng thân gập – loại cây đặc biệt tốt cho những người cao tuổi, những người làm việc căng thẳng, bị stress kéo dài, suy giảm trí nhớ, hay quên. Lưu ý rằng, trước khi sử dụng hãy tham khảo trước ý kiến của bác sĩ hoặc những người có chuyên môn để đảm bảo hiệu quả tốt nhất, an toàn nhất.